Πονοκέφαλος
"Η αντιμετώπιση του πονοκέφαλου με τη μέθοδο της χειροπρακτικής"
Ένας μεγάλος αριθμός ατόμων επισκέπτεται διάφορους γιατρούς, για να απαλλαγεί ή έστω να ανακουφιστεί από τους πονοκεφάλους. Ορισμένοι καταλήγουν με διάφορες συνταγές σε κάποιο παυσίπονο, άλλοι πάλι σε άλλες θεραπευτικές μεθόδους. Οι πονοκέφαλοι οφείλονται σε διάφορες αιτίες όπως, αγγειακές διαταραχές, σύσπαση των σκελετικών μυών, οργανικές αιτίες, ή στις αλλαγές της ενδοκρανιακής πίεσης οι οποίες ενδεχομένως να οφείλονται σε άγχος, κατάθλιψη, υπερένταση.
Οι πονοκέφαλοι χωρίζονται σε 4 μεγάλες ομάδες:
- Αγγειακής αιτιολογίας, που προκαλούνται από κακή αιμάτωση του εγκέφαλου ή μη σωστή λειτουργία των εγκεφαλικών αρτηριών, που έχουν την τάση να διαστέλλονται ή να συστέλλονται.
- Μυϊκής αιτιολογίας, που προκαλούνται από μυϊκές συσπάσεις των μυών του κρανίου, του προσώπου και του αυχένα.
- Φλεγμονώδους αιτιολογίας, όπου κατατάσσονται όλοι οι πονοκέφαλοι που είναι αποτέλεσμα κάποιας οργανικής αιτίας του κρανίου ή του αυχένα.
- Ιδιοπαθούς αιτιολογίας, όπου κατατάσσονται όλες οι ιδιοπαθείς κρανιακές νευραλγίες. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει καμία παθολογία.
Για να εξακριβωθεί ποια είναι η αιτία πρέπει πρώτα να γίνει η λήψη του ιστορικού του ασθενούς, γενική εξέταση, νευρολογικές και βιοχημικές εξετάσεις, ακτινογραφίες, αξονικές, μαγνητικές, η αγγειακές ψηφιακές τομογραφίες, και ότι άλλο χρειαστεί.
Στην πρώτη κατηγορία συναντάμε τις ημικρανίες που είναι καθαρά αγγειακής φύσεως. Παρουσιάζουν εστιακά νευρολογικά συμπτώματα πριν ή και ταυτόχρονα με τον πονοκέφαλο. Σε μια ημικρανία μπορεί να παρατηρήσουμε 3 στάδια. Συνήθως ξεκινά με την αύρα του παροξυσμού, όπου υπάρχουν εστιακά νευρολογικά συμπτώματα, οφθαλμικές διαταραχές, αδυναμία και μούδιασμα, τις περισσότερες φορές, της μίας πλευράς, ζαλάδα, δυσκολία στην ομιλία, πρόβλημα στην όραση που ίσως να συνοδεύεται από τις χαρακτηριστικές λάμψεις διαφόρων χρωμάτων, στη συνέχεια, ακολουθεί ο πονοκέφαλος. Μερικά άτομα ίσως παρουσιάσουν νευρικότητα και αυξημένη όρεξη μια μέρα πριν την κρίση. Στο δεύτερο στάδιο, ο πονοκέφαλος εντοπίζεται στο μισό κεφάλι, ίσως αργότερα επεκταθεί και στο υπόλοιπο. Επίσης εμφανίζονται ναυτία, εμετός, φωτοφοβία, τρέμουλο, διάρροια, ρίγη, ιδρώτας, που καθιστούν το άτομο ανίκανο να αποδώσει παραγωγικό έργο γιατί είναι άρρωστο. Στο τρίτο στάδιο το άτομο νοιώθει ευαίσθητο το μέρος του κεφαλιού που είχε επηρεαστεί από την ημικρανία, καθώς και φυσική εξάντληση. Κάθε κίνηση πρέπει να γίνεται με προσοχή για αποφυγή περαιτέρω πόνου. Άλλοι μπορεί να νοιώσουν ευφορία μετά την κρίση. Υπάρχουν περιπτώσεις που η αγγειοσυσταλτική φάση είναι ήπια και δεν παρουσιάζονται τα συμπτώματα αυτά. Σε άλλα άτομα μπορούν να παρουσιαστούν και μεταξύ δύο κρίσεων ημικρανίας συμπτώματα όπως κοιλιακά άλγη, εμετοί, ναυτίες, φόβος και νευρολογικές διαταραχές.
Οι αγγειακής φύσεως ημικρανίες διακρίνονται σε:
- Oφθαλμοπληγικές, οι οποίες ίσως παρουσιάσουν παράλυση του 3 ου κρανιακού νεύρου που είναι υπεύθυνο για την καλή λειτουργία των μυών του ματιού. Μία δυσλειτουργία προκαλεί εξόφθαλμο (ή εξοφθαλμική παράλυση), πτώση, παράλυση (των μυών του ματιού), αλλαγή στο μέγεθος της κόρης.
- Ίδια συμπτώματα παρατηρούνται και στη περίπτωση ανευρύσματος της καρωτίδας. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται αγγειογραφία κ.α.
- Ημιπληγικές ημικρανίες, των οποίων τα συμπτώματα είναι αφασία, σύγχυση, ημιπάρεση, πονοκέφαλος σε όλο το κεφάλι που διαρκεί συνήθως λιγότερο από μία ώρα. Χρειάζονται αξονικές, μαγνητικές, ψηφιακές αγγειακές τομογραφίες κ.α., που θα επιτρέψουν τον εντοπισμό ακόμη και των μικρών εμφράκτων.
- Στην περίπτωση που η ημικρανία οφείλεται στη βασική αρτηρία (αρτηρία υπεύθυνη για την αιμάτωση του εγκεφάλου), περιλαμβάνει λειτουργικές ανωμαλίες της οπίσθιας εγκεφαλικής κυκλοφορίας, ζάλη, βόμβο, διπλωπία, δυσαρθρία, αστάθεια, παραισθήσεις. Φυσικά όλα τα συμπτώματα εξαφανίζονται, όταν περάσει η κρίση. Συμβαίνει συνήθως σε κορίτσια κάτω του 21ου έτους της ηλικίας τους.
Η αναλογία των πονοκεφάλων είναι 3 γυναίκες / 2 άνδρες. Επίσης, και η κληρονομικότητα έχει καθοριστικό ρόλο, τουλάχιστον κατά ένα ποσοστό. Οι ημικρανίες σε ορισμένους ανθρώπους παρουσιάζονται κάθε 2 χρόνια, ή 1-3 φορές την εβδομάδα. Άλλοι χαρακτηρίζονται ως “ημικρανική προσωπικότητα” που είναι συνήθως άνθρωποι τελειομανείς, φιλόδοξοι, έξυπνοι, λεπτολόγοι,
ευαίσθητοι και καταπιέζονται εύκολα. Η ημικρανία μπορεί να εμφανιστεί και σαν ξέσπασμα μιας αγχωτικής περιόδου, να είναι αποτέλεσμα μιας ξαφνικής ορμονικής αλλαγής, κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας, πριν την έμμηνο ροή, ή και σε διάφορες ακόμη αναιμίες. Ορισμένες τροφές με τυραμίνη, (τυραμίνη είναι μια ουσία που εμφανίζεται όταν διασπώνται ορισμένοι τύποι πρωτείνης) όπως ξηροί καρποί, σοκολάτα, το παλιό τυρί, ο χυμός του λεμονιού, το αλκοόλ, με την κατάχρηση προκαλούν σύσπαση της μέσης μηνιγγικής αρτηρίας με αποτέλεσμα να επηρεάζει την
αιμάτωση του εγκεφάλου και να προκαλεί πονοκέφαλο. Ο δυνατός ήλιος, ή η ξαφνική αλλαγή του ζαχάρου στο αίμα, που συμβαίνει σε ορισμένα άτομα μετά το τέλος μιας νηστείας, είναι παράγοντες που προδιαθέτουν ένα άτομο για ημικρανίες. Επίσης διάφορες ασθένειες αυξομειώνουν τη διάρκεια και την ένταση της κρίσης, όπως η υπέρταση, η κατάθλιψη, διαταραχές του κολλαγόνου (κολλαγόνο είναι πρωτείνη που αντιπροσωπεύει το 30% του συνόλου πρωτεινών που βρίσκεται στις ίνες του συνδετικού ιστού), οι πυρετώδεις καταστάσεις, η αυξομείωση των αιμοπεταλίων κ.ά. Διάφορα φάρμακα προκαλούν ημικρανία όπως η νιτρογλυκερίνη καθώς και τα αντιυπερτασικά που είναι αγγειοδιασταλτικά.
Υπάρχουν διάφορα φάρμακα με αγγειοσυσταλτικές ιδιότητες για την καταπολέμηση της ημικρανίας, όμως μπορεί να προκαλέσουν “αντιδραστικού τύπου ημικρανίες (Rebound)”. Επίσης, τα οιστρογόνα είναι ένας ιατρογενής παράγοντας που, όταν δίδεται σε γυναίκες κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, ή ως αντισυλληπτικό χάπι, χειροτερεύει κατά 50% τον πονοκέφαλο σε αυτούς που φυσικά υποφέρουν. Οι αγγειακές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας επηρεάζουν τα ενδοκρανιακά και εξωκρανιακά αγγεία.
Διάφορα φάρμακα μπορούν να ανακουφίσουν, όπως τα αντιφλεγμονώδη, παρακεταμόλη, αγγειοδραστικά φάρμακα κ.α. επιβάλλεται όμως προσοχή στη χρήση τους σε άτομα με καρδιακά νοσήματα, υπερτασικούς κ.ά. και πρέπει να δίνονται κατόπιν ιατρικής συνταγής. Υπάρχουν κι οι ημικρανίες του Σαββατοκύριακου και της εμμήνου ροής καθώς επίσης κι οι ημικρανίες που κρατάνε πολλές μέρες, μετά εξαφανίζονται και ξαναπαρουσιάζονται μετά από χρόνια.
Στο ιστορικό του πάσχοντος πρέπει να καταγραφούν με λεπτομέρεια, πόσο καιρό υπάρχει το πρόβλημα, η συχνότητα και η ένταση, σε ποιά ώρα της ημέρας παρουσιάζεται και η διάρκειά του, καθώς επίσης τι συμπτώματα και τι νευρολογικές διαταραχές παρουσιάζονται. Τί επεμβάσεις έκανε και τι φαρμακευτική αγωγή ακολουθεί. Έτσι, από όλη την εικόνα του ασθενούς θα διαπιστωθεί αν οι πονοκέφαλοι είναι συναισθηματικής ή επαγγελματικής αιτίας. Πρέπει να πραγματοποιήσουμε γενική νευρολογική εξέταση με έμφαση φυσικά στην αυχενική μοίρα, το κεφάλι, τα κρανιακά νεύρα, την παρεγκεφαλίδα (Cerebelum) και τις κινητικές και αισθητήριες λειτουργίες, καθώς επίσης και τη διανοητική κατάσταση. Ίσως σε μερικούς τα αποτελέσματα των εξετάσεων προκύψουν αρνητικά, σε μερικούς όμως, όπου υπάρχει η υπoψία οργανικών προβλημάτων, συνιστώνται περαιτέρω εξετάσεις.
Στη δεύτερη κατηγορία κατατάσσονται οι πονοκέφαλοι που προέρχονται από σύσπαση των σκελετικών μυών, που προκαλείται από ένταση, άγχος, συναισθηματικά προβλήματα, κόπωση, παράγοντες που οδηγούν το άτομο πολλές φορές σε υπερένταση ή ακόμα σε κατάθλιψη. Η σύσπαση των μυών προκαλεί ΥΠΕΞΑΡΘΡΗΜΑ και φυσικά τα υπεξαρθρήματα προκαλούν πονοκέφαλο.
Συνήθως οι πονοκέφαλοι προσβάλλουν την ηλικία της εφηβείας, όταν το άτομο αρχίζει να αντιμετωπίζει τις ευθύνες του και είναι υπόλογο των πράξεών του. Πολλές φορές όταν το άτομο βρεθεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες όπως, αλλαγή στο εκπαιδευτικό του σύστημα ή πίεση στον εργασιακό του χώρο ή ακόμη το οικογενειακό ή κοινωνικό του περιβάλλον, μπορούν να του δημιουργήσουν φοβερή καταπίεση. Ποτέ δεν παρουσιάζονται σε παιδιά, κι αν παρουσιαστούν, πρέπει να εξετασθούν για οργανικά ή ψυχολογικά αίτια. Χρόνιοι πονοκέφαλοι πολλές φορές καταλήγουν σε ημικρανία.
Τα άτομα που έχουν πονοκεφάλους λόγω μυϊκής έντασης νοιώθουν μία πίεση στο ινιακό οστό ή ανάμεσα στους κροτάφους και τον αυχένα, σαν να είναι μέσα σε γύψο. Η χρήση κάποιου ειδικού μαξιλαριού, ή βοηθώντας τη στήριξη του κεφαλιού με τα χέρια μπορούν να επιφέρουν κάποια ανακούφιση. Αν ψηλαφίσουμε τους αυχενικούς μύες, τότε θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν οζίδια (nodules) που επηρεάζουν και εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία των νεύρων που εξέρχονται από τη βάση του κρανίου και των αυχενικών σπονδύλων. Αν ασκήσουμε πίεση στα σημεία αυτά, ο πονοκέφαλος θα εξαπλωθεί σε όλο το κεφάλι και οι πάσχοντες θα παραπονεθούν ότι δεν τους ανακουφίζει κανένα παυσίπονο. Επίσης, παρουσιάζουν και αϋπνία.
Οι συσπάσεις αυτές που εμποδίζουν τη σωστή λειτουργία των νεύρων μπορούν να δημιουργήσουν υπεξαρθρήματα των αυχενικών σπονδύλων, με αποτέλεσμα να προκαλούν ένα σωρό άλλα προβλήματα όπως μουδιάσματα και πόνους στους ώμους, στα χέρια, στο πρόσωπο. Μπορείτε να κοιτάξετε στο κεφάλαιο ‘ Πως αναλογούν τα συμπτώματα στη σπονδυλική στήλη’ που αναφέρεται στο MERIC SYSTEM, τι μπορεί να προκληθεί από ένα υπεξάρθρημα των αυχενικών σπονδύλων και περισσότερο του 1 ου αυχενικού σε σχέση με το κρανίο της ατλαντοκρανιακής άρθρωσης. Η άρθρωση αυτή είναι υπεύθυνη για την κυκλοφορία του αίματος στο κεφάλι, την υπόφυση, το κρανίο, των οστών του, τον ίδιο τον εγκέφαλο, το έσω και μέσω αυτί, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Μια δυσλειτουργία της, μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, νευρικότητα, δυσκολία ύπνου, αίσθηση ψύχους στο κεφάλι, υψηλή πίεση, ημικρανία, θόλωση διανοίας, νευρική υπερένταση, αμνησία, επιληψία, παιδική παράλυση, υπνηλία, αίσθηση κόπωσης, ζάλη, ίλιγγο, δυσκολία στη βάδιση, κ.ά.
Αν κύρια αιτία είναι το άγχος, είναι δύσκολο τα άτομα να κοιμηθούν. Αν υπάρχει κατάθλιψη, τότε ξυπνάνε πολλές φορές το βράδυ. Άλλα συμπτώματα είναι η αδιαφορία, η κούραση το πρωί, εκνευρισμός, σκέψεις αυτοκτονίας κ.ά.
Υπάρχουν άτομα που έχουν συνδυασμό αγγειακής και μυϊκής φύσεως πονοκεφάλων. Στην περίπτωση αυτή διαπιστώνεται παλμική σύσφιξη, συνήθως στη μία πλευρά της κεφαλής, με ναυτία και διάφορα άλλα συμπτώματα.
Ψυχολογικά αίτια είναι η βάση για αυτού του είδους τους πονοκεφάλους που μπορεί να προκληθούν από διάφορες συγκρούσεις συναισθημάτων, εχθρότητας, εκδικητικότητας, μίσους, σεξουαλικές συγκρούσεις και διάφορες εξαρτήσεις. Οι αγχώδεις καταστάσεις προκαλούν βιοχημικές αλλαγές στον εγκέφαλο. Πολλές φορές οι πονοκέφαλοι αυτοί αντιμετωπίζονται με μία καλή συζήτηση και συμβουλή από τον θεράποντα και κάποιο ίσως φάρμακο, για να ξεπεραστεί αυτό το στάδιο. Φυσικά πρέπει να ληφθεί υπόψη το ψυχολογικό ιστορικό, οι κοινωνικές σχέσεις, η οικογενειακή και συζυγική ζωή, η εργασία, οι προσωπικές του ιδιομορφίες, τα σεξουαλικά του προβλήματα. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο θεράπων χρειάζεται αρκετό χρονικό διάστημα για να μπορέσει να βοηθήσει τον πάσχοντα. Αν πάλι το άτομο φθάσει στο στάδιο της κατάθλιψης, τότε ειδικός ψυχίατρος πρέπει να προσπαθήσει να βοηθήσει το συγκεκριμένο άτομο.
Μεγάλες επιτυχίες σημειώνει η μέθοδος χαλάρωσης μέσω των BIΟFEEDBACK (Βιοανάδραση). Είναι μία μέθοδος αντιμετώπισης του πονοκεφάλου που οφείλεται σε μυϊκό σπασμό. Στη μέθοδο αυτή χρησιμοποιούνται διάφορα μηχανήματα για την εκπαίδευση του πάσχοντος στο πώς δηλαδή να ελέγχει ακούσιες σωματικές λειτουργίες, όπως την αρτηριακή πίεση, την ενέργεια διαφόρων κυμάτων προς τον εγκέφαλο σε εκούσιο έλεγχο. Προσπαθεί να επηρεάσει το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Ερχόμαστε τώρα στην τρίτη κατηγορία της φλεγμονώδους αιτιολογίας πονοκεφάλου που δημιουργείται από παθήσεις των εγκεφαλικών αγγείων, όπως εγκεφαλική αιμορραγία, αιμορραγίες από μικροανευρίσματα, ή από αρτηριο-φλεβική κάκωση, από εγκεφαλικούς όγκους, αλλαγή στην ενδοκρανιακή πίεση και φλεγμονές. Ο πόνος επηρεάζει διαφορετικές περιοχές του κεφαλιού. Είναι πονοκέφαλος που προέρχεται από κάποιο οργανικό πρόβλημα. Τα αγγεία είναι αυτά που προκαλούν ενδοκρανιακό πόνο. Καταστάσεις όπως αιματώματα, όγκοι, εγκεφαλικά οιδήματα, παρακέντηση σπονδυλικής στήλης, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικό κ.ά. προκαλούν πονοκέφαλο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι δισκοπάθειες, γνωστές ως δισκίτιδες (φλεγμονή του μεσοσπονδυλίου δίσκου).
Στην τέταρτη κατηγορία που βρίσκονται οι ιδιοπαθείς πονοκέφαλοι, βρίσκουμε τη νευραλγία του Τριδύμου, όπου επηρεάζονται οι ρίζες του 5 ου κρανιακού νεύρου. Ο πόνος είναι έντονος, πολύ έντονος και αναλόγως του μεγέθους του προβλήματος μπορεί ο πάσχων να βοηθηθεί με δυνατά φάρμακα ή άλλες μεθόδους όπως ο βελονισμός, η χειροπρακτική, η οστεοπαθολογία, κ.ά. Εξαρτάται επίσης από τα ψυχολογικά προβλήματα και το άγχος του ατόμου. Η αυτοσυγκέντρωση επίσης βοηθά στη χαλάρωση, όπου το άτομο προσπαθεί να χαλαρώσει τους μύες του προσώπου και ιδιαίτερα το σφίξιμο που δημιουργείται τις περισσότερες φορές στους μύες της γνάθου – της κροταφογναθικής άρθρωσης.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που χρειάζεται επέμβαση.
Ολοκληρώνοντας τις 4 ομάδες πονοκεφάλου, ας ανακεφαλαιώσουμε μερικά κύρια σημεία.
- Ο πονοκέφαλος είναι ένα σύμπτωμα κάποιου προβλήματος, που συχνά δεν έχει καμία σχέση με το κεφάλι.
- Πολλοί πονοκέφαλοι έχουν μια απλή εξήγηση, πολλοί όμως είναι ένδειξη σοβαρού προβλήματος.
- Τα διάφορα φάρμακα μπορούν να σκοτώσουν προσωρινά τον πόνο, αλλά δεν θεραπεύουν την αιτία.
- Συνήθως, η αιτία του πονοκεφάλου μπορεί να οφείλεται σε μία κακή λειτουργία των αυχενικών νεύρων.
Ο πόνος οποιασδήποτε φύσεως είναι ένα σήμα κινδύνου, όπως είναι για παράδειγμα το σήμα κινδύνου της φωτιάς. Σταματώντας το σήμα κινδύνου δεν έπεται ότι έσβησες και τη φωτιά. Αν ασχοληθείς μόνο με τον πονοκέφαλο και όχι με την αιτία που τον προκάλεσε, ίσως δημιουργήσεις μεγαλύτερο πρόβλημα.
Ο αυχένας είναι ιδιαίτερα ευκίνητος και βρίσκεται σε συνεχή κίνδυνο για υπεξάρθρημα ενός ή περισσοτέρων σπονδύλων, οι οποίοι μπορούν με τη σειρά τους να πιέσουν και να ερεθίσουν τα αυχενικά νεύρα. Σε μία ημικρανία ερεθίζονται τα άνω αυχενικά, ίσως και κρανιακά νεύρα που είναι φυσικό να προκαλούν πόνο. Δια της αντανακλάσεως, η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει το στομάχι, το συκώτι, να προκαλέσει ταχυκαρδία, ζάλη, εμετό και άλλες ακόμη διαταραχές στα διάφορα όργανά μας. Πολλές ασχολίες μας, καθώς και ο τρόπος που εργαζόμαστε, μπορούν να προκαλέσουν πίεση στον αυχένα. Αθλητές με λάθος χρήση του σώματός τους, μπορεί να προκαλέσουν πίεση στα νεύρα που εκβάλουν από την σπονδυλική στήλη. Άτομα με λανθασμένη στάση σώματος κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, άτομα με υπερκόπωση, προδιαθέτουν τον εαυτό τους σε αυχενικό πρόβλημα. Και η συμβατική ιατρική δέχεται ότι θεραπεία στους αυχενικούς σπονδύλους μπορεί να επηρεάσει θετικά τους πονοκεφάλους εντάσεως.
Ο Δρ. Χειροπρακτικής είναι επιστήμων καταρτισμένος στο να ανακαλύψει και να διορθώσει την αιτία του πονοκεφάλου που εμπίπτει στην επιστήμη του. Εκπαιδεύεται και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση μεταξύ της μυοσκελετικής κατασκευής και της λειτουργικότητας του ανθρώπινου σώματος, κυρίως της σπονδυλικής στήλης και τη σχέση της με το νευρικό σύστημα, για πρόληψη και θεραπεία διαφόρων προβλημάτων.
Η Χειροπρακτική είναι η επιστήμη και η τέχνη που βοηθάει τον οργανισμό στην ανάκτηση της έμφυτης ικανότητάς του για αυτοθεραπεία.
Η εκπαίδευση της χειροπρακτικής στην Αμερική είναι 8-9 ακαδημαϊκά χρόνια σε ανατομία, βιοχημεία, μικροβιολογία, παθολογία, ακτινολογία, νευρολογία, κλινικές επιστήμες κ.ά. Η εκπαίδευση είναι ισότιμη με άλλους κύκλους σπουδών γύρω από θέματα υγείας και οδηγεί στο δίπλωμα του Δρ. Χειροπρακτικής.